مبحث اعسار يكي از مباحث مهم در قانون است. در اين مطلب با اشاره به اين مبحث قصد داريم بخشي از شرايط آن را براي شما توضيح دهيم. در اين زمينه ضمن مشاوره با وكيل دادگستري در رابطه با نحوه ارائه دادخواست اعسار ، اين موضوع را بررسي ميكنيم.
نحوه ارائه دادخواست اعسار به چه صورت
در دعاوي مالي كه از جمله رايجترين دعاوي در مراجع قضاييست. يكي از مشكلات نداشتن تمكن مالي بدهكار است. در واقع منشا به وجود آمدن بسياري از دعاوي مالي اين است كه طرف اول ادعاي وجود بدهي را نسبت به طرف دوم دارد و ممكن است بدهكار به دليل نداشتن مال نتواند بدهي او را بپردازد كه مثال رايج آن در مطالبه مهريه توسط زن از شوهر است. در اين موارد يك راهكار قانوني يعني دادخواست اعسار وجود دارد. اينكه دادخواست اعسار چيست و توسط چه كسي ارائه ميشود و مهمتر اينكه نحوه و شرايط ارائه دادخواست اعسار چگونه است، موارديست كه در اين مقاله به آن ميپردازيم.
دعاوي مالي
بسياري از دعاوي كه در دادگاه مطرح ميشوند، علاوه بر جنبههاي مختلف ممكن است يك جنبه مالي نيز داشته باشند. براي مثال دعواي طلاق يك دعواي حقوقي است كه طرح دعواي مهريه ضمن آن،اين جنبه را به دعواي مالي تبديل ميكند.
در واقع تمامي دعاوي مانند چك، از ابتدا به عنوان يك دعواي مالي مستقل مطرح نميشوند بلكه بخشي از يك دعوا ميتواند جنبه مالي داشته باشد.
دادخواست اعسار
در صورت طرح دعاوي مالي توسط طلبكار در هر موضوعي، بدهكار ميتواند تحت شرايطي دادخواست اعسار بدهد. دادخواست اعسار به اين معناست كه بدهكار اعلام ميكند، به دليل نداشتن تمكن مالي، قادر به پرداخت بدهي خود نيست.
مرجع قضايي با بررسي دادخواست و احراز شرايط آن ميتواند آن را بپذيرد يا رد كند. در صورت پذيرش دادخواست، بدهكار بايد اين موضوع را در دادگاه اثبات كند.
تفاوت دادخواست اعسار و دادخواست ورشكستگي
بايد توجه داشت كه اعسار صرفا در دعاوي حقوقي مطرح ميشود.
اگر دعوا جنبه تجاري داشته باشد؛
براي مثال اگر شركت يا شخص حقيقي تجاري ورشكسته شود، دادخواست اعسار براي او موضوعيت ندارد
بايد دادخواست ورشكستگي بدهد. در غير اين صورت دادگاه اقدام به رد دادخواست آنها ميكند.
شرايط و قواعد مربوط به اعسار در قانون آيين دادرسي مدني عنوان شده است.
و قواعد مربوط به ورشكستگي در قانون تجارت مطرح شده است
معسر چه كسيست؟
با توجه به تعريفي كه از اعسار ارائه شد، بايد گفت؛
معسر كسيست كه توانايي پرداخت ديون يا هزينه دادرسي خود را به دليل نداشتن مال يا عدم دسترسي به آن، ندارد
معسر بايد پس از ارائه دادخواست اعسار، نداشتن تمكن خود را در دادگاه اثبات كند.
انواع اعسار
بهطور كلي دو نوع دادخواست اعسار را ميتوان مطرح كرد:
- اول- اعسار از پرداخت هزينه دادرسي:
حالتي كه فرد ناتوان از پرداخت هزينههاي ناشي از دادرسي از جمله هزينه تمبر و دستمزد كارشناس و… است.
بنا به سياست قانونگذار چنين اعساري مانع طرح دعوا توسط فرد معسر نيست.
- دوم-اعسار از پرداخت ديون:
عدم تمكن مالي شخص در پرداخت ديوني كه بهموجب حكم دادگاه حقوقي يا كيفري محكوم به تاديه آنها ميشود.
از جهت ديگر، اعسار ممكن است كلي (مطلق) يا نسبي باشد؛
اعسار مطلق
اگر فرد به طور كلي تمكن مالي نداشته باشد تا بتواند بدهي خود را بپردازد؛
اصطلاحا گفته ميشود، اعسار وي مطلق است.
و در هيچ شرايطي نميتواند بدهي خود را پرداخت كند.
اعسار نسبي
در شرايطي كه فرد، داراي مال باشد ولي نتواند به صورت يكجا بدهي خود را پرداخت كند،
اعسار از نوع نسبيست.
به اين معنا كه فرد داراي حقوق ماهانه است ولي توانايي پرداخت ۱۰۰ سكه را به صورت يكجا ندارد.
نحوه ارائه دادخواست اعسار
بر اساس قانون، ارائه دادخواست اعسار بايد بر اساس شرايطي باشد كه بتوان آنها را مور قبول دانست:
- اول- بايد در زمان طرح دعوا توسط طلبكار، ارائه شود.
- ب- دادخواست به همان دادگاهي كه به دعواي اصلي رسيدگي ميكند، ارائه شود.
- ج- اگر دادخواست بعد از مهلت قانوني، ارائه شود؛
ضمن ارائه صورت كليه اموال خود، دعواي اعسار خود را اقامه كند؛
در اين صورت؛
هرگاه محكومٌ له، آزادي وي را بدون اخذ تأمين بپذيرد يا محكومٌ عليه به تشخيص دادگاه كفيل يا وثيقه معتبر و معادل محكومٌ به ارائه كند:
دادگاه با صدور قرار قبولي وثيقه يا كفيل تا روشن شدن وضعيت اعسار از حبس محكومٌ عليه خودداري و در صورت حبس، او را آزاد ميكند.
چند نمونه دادخواست اعسار
براي نمونه چند دعواي رايج را در اين زمينه معرفي ميكنيم:
- اعسار از پرداخت مهريه
- اعسار از پرداخت نفقه
- اعسار از پرداخت هزينه دادرسي
- اعسار از پرداخت محكوم به
وكيل پايه يك در تنظيم دادخواست اعسار
طرح دعاوي در دادگاهها نيازمند داشتن دانش حقوقيست. اينكه شما بدانيد در چه مرجعي بايد دعواي خود را مطرح كنيد و به چه مواردي نياز داريد؛
اولين قدم براي شروع رسيدگي دعواي شماست.
به همين دليل توصيه ميشود؛
از ابتداي كار براي پيگيري امور حقوقي خود به ويژه در دعاوي كه جنبه مالي دارند؛
از وكيل پايه يك مشورت بگيريد.
دادخواست اعسار يكي از اين موارد است كه صرف ارائه دادخواست اهميت ندارد
بلكه شما بايد بتوانيد نداشتن تمكن خود را اثبات كنيد.
در غير اين صورت دادخواست شما رد ميشود.
گروه وكلاي آسايش گستران آماده ارائه خدمات حقوقي، اعم از مشاوره و پيگيري پروندههاي شما با حضور وكلاي مجرب هستند.
براي آشنايي بيشتر با اين مطلب و انجام ساير امور حقوقي ميتوانيد با موسسه حقوقي آسايشگستران تماس بگيريد:
۰۲۱-۸۸۴۰۳۹۸۷