وكيل پايه يك طالقاني و مفهوم فرجام خواهي

در مقاله امروز با عنوان وكيل پايه يك طالقاني و مفهوم فرجام خواهي، قصد داريم اين موضوع را با توجه به مواد قانوني توضيح دهيم.

وكيل دادگستري در توضيح مفهوم فرجام خواهي

يكي از اصول اساسي قانون، اجراي عدالت است. به همين منظور در قوانين مختلف اين اصل رعايت شده و با مصداق‌هاي گوناگون بروز پيدا مي‌كند. يكي از اين مصاديق حق اعتراض به احكام دادگاه‌هاست. بيشتر ما اين اعتراض را به تجديد نظر مي‌شناسيم. در حالي كه روش‌هاي ديگري براي اعتراض وجود دارد. براي مثال اگر كسي كه راي دادگاه عليه او صادر شده و درخواست تجديد نظر نسبت به آن داده باشد، چگونه مي‌تواند نسبت به آن راي اعتراض نمايد؟ در اين مطلب قصد داريم ضمن پاسخ به اين سوال، نوع ديگري از اعتراض يعني فرجام‌خواهي را بررسي و شرايط آن را بيان كنيم. در همين راستا نكات وكيل دادگستري در توضيح مفهوم فرجام خواهي را مورد توجه قرار داده‌ايم.

پيش از ورود به بحث اين مورد را به خاطر داشته باشيد كه فرجام‌خواهي بر خلاف تجديد نظر يك استثناء به شمار مي‌رود و در همه موارد نمي‌توان از آن استفاده كرد.

فرجام خواهي چيست؟

وكيل دادگستري در توضيح فرجام خواهي اين گونه مطرح مي‌كند كه فرجام‌ خواهي يكي از روش‌هاي اعتراض به حكم دادگاه است كه بر اين اساس مطابقت حكم صادره با قوانين و مقررات را انجام مي‌شود. مرجع رسيدگي به فرجام خواهي، ديوان عالي كشور است و از اين جهت، حكم دادگاه را بررسي مي‌كند.

اين مرجع راي دادگاه را تاييد يا نقض مي‌كند و پرونده را به مرجع پايين‌تر كه حكم را صادر كرده است، مي‌فرستد تا به آن رسيدگي كند، چرا كه ديوان عالي كشور صلاحيت رسيدگي به محتواي حكم صادر شده ندارد و صرفا مطابقت با قانون را بررسي مي‌نمايد.

فرجام خواهي آراء

ماده 336 قانون آيين دادرسي مدني اين موضوع را مد نظر قرار داده است:

فرجام خواهي، «عبارت است از تشخيص انطباق يا عدم انطباق راي مورد درخواست فرجامي با موازين شرعي و مقررات قانوني ”

فرجام خواهي در امور حقوقي و كيفري

مسئله قابل توجه در مورد فرجام خواهي اين است كه اصولا اين نوع اعتراض در انواع دعاوي حقوقي و كيفري امكان پذير است ولي همان طور كه بيان شد، به دليل اينكه يك استثناء بر اصل قطعي بود احكام دادگاه‌ها به شمار مي‌رود، قانون موارد مجاز در هر يك از امور كيفري و حقوقي را مشخص نموده است. در ادامه اين موارد را در هر يك از دعاوي كيفري و حقوقي به صورت مجزا بيان مي‌كنيم.

فرجام خواهي در امور حقوقي

در رابطه با فرجام خواهي در امور حقوقي يا امور مدني بايد دو مرحله را در نظر گرفت. اول زماني كه نسبت به راي دادگاه بدوي درخواست فرجام خواهي داده مي‌شود و دوم زماني كه نسبت به راي دادگاه تجديد نظر فرجام خواهي شود.

فرجام خواهي از راي دادگاه بدوي

در صورتي كه دادگاه بدوي در امور حقوقي يعني اولين دادگاهي كه صلاحيت رسيدگي اوليه به دعواي شما را دارد، راي صادر نمايد و در مهلت قانوني هر يك از طرفين دعوا نسبت به اعتراض به راي در دادگاه تجديد نظر اقدام نكند، اين راي قابل فرجام خواهي نيست.  در عين حال قانون دو استثناء را در اين مورد در نظر گرفته است:

احكامي كه خواسته آن بيش از مبلغ بيست ميليون ريال باشد

احكام راجع به اصل نكاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر، وقف، ثلث، حبس و توليت

قانون آيين دادرسي مدني علاوه بر اين قرار ابطال يا رد دادخواست كه از دادگاه صادر شده باشد و قرار سقوط دعوا يا عدم اهليت يكي از طرفين دعوا را از جمله قرارهاي قابل فرجام خواهي مي‌داند.

فرجام خواهي

فرجام خواهي از راي دادگاه تجديد نظر

اگر درخواست فرجام خواهي نسبت به راي دادگاه تجديد نظر باشد، قانون آيين دادرسي مدني در اين مورد، مصاديق آن را بيان كرده است.

ماده ۳۶۸ اين قانون در اين باره بيان مي‌دارد: «آراي دادگاه تجديدنظر استان قابل فرجام خواهي نيست مگر در موارد زير:

• احكام راجع به اصل نكاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر، وقف
• قرارهاي زير مشروط به اينكه اصل حكم راجع به آن‌ها قابل رسيدگي فرجامي باشد:
• قرار ابطال يا رد دادخواست كه از دادگاه صادر شده باشد.
• قرار سقوط دعوا يا عدم اهليت يكي از طرفين دعوا.»

فرجام خواهي در امور كيفري

در امور كيفري نيز مانند امور حقوقي، مواردي كه مي‌توان نسبت به آن‌ها فرجام خواهي نمود به تفصيل در قانون بيان شده است. بر اين اساس نسبت به جرايم زير مي‌توان درخواست فرجام خواهي نمود:

آراء صادره در خصوص جرايمي كه مجازات قانوني آن ها :

• سلب حيات، قطع عضو، حبس ابد
• جرايم تعزيري درجه 3  و بالاتر (مجازات قانوني آن حسب مورد حبس بيش از 10 تا 15 سال، جزاي نقدي بيش از سيصد و شصت ميليون ريال تا پانصد و پنجاه ميليون ريال است)
•  جنايات عمدي عليه تماميت جسماني كه ميزان ديه آن ها نصف ديه كامل ( 50 درصد ديه كامل ) يا بيش از آن
•  جرايم سياسي و مطبوعاتي

اسقاط حق فرجام خواهي

با توجه به نكات وكيل دادگستري در توضيح مفهوم فرجام خواهي بايد گفت، علي رغم اينكه فرجام خواهي يكي از حقوق طرفين دعوا در موضوعا مشخص شده در قانون است ولي طرفين مي‌توانند حق اعتراض به دعوا اعم از تجديد نظر يا فرجام خواهي را از خود سلب نمايند. در اين صورت هر يك از طرفين بايد به توافق خود كه به صورت كتبي تنظيم شده است بايد پايبند باشند.

براي آشنايي بيشتر با اين مطلب و انجام ساير امور حقوقي مي‌توانيد با موسسه حقوقي آسايش‌گستران تماس بگيريد:

۰۲۱-۸۸۴۰۳۹۸۷