ازدواج يكي از اركان اصلي در جامعه به شمار ميرود. از اين رو مسائل مربوط به آن اهميت زيادي دارد. از اين رو در اين مطلب قصد داريم با اشاره به مباحث مطرح شده از سوي وكيل پايه يك در توضيح وعده ازدواج اين موضوع را بررسي نماييم.
وكيل خانواده در توضيح وعده ازدواج
ازدواج به عنوان يكي از اصليترين تصميمهاي زندگي هر شخص به شمار ميرود. در نتيجه از حساسيت زيادي برخوردار است. در عين حال بررسي ابعاد مختلف اين موضوع ميتواند به يك تصميم درست منجر شود. يكي از اين ابعاد، مسائل حقوقي است. در واقع از جنبه قانون هر يك از مراحل ازدواج داراي شرايط و آثار مربوط به خود است. با توجه به گستردگي اين موضوع قصد داريم به يكي از مباحث عقد ازدواج يعني نامزدي بپردازيم و مسائل پيرامون آن را از لحاظ حقوقي بررسي نماييم. اين مطلب را با توصيههاي وكيل خانواده در توضيح وعده ازدواج پيش ميبريم.
وعده ازدواج به چه معناست؟
وجود عرفهاي متفاوت مفاهيم مختلفي از مراحل ازدواج به وجود آورده است. براي مثال دوره نامزدي در خانواده ها و فرهنگهاي مختلف ايراني به دوره پيش از ازدواج بر ميگردد. اين دوره ميتواند به دوره آشنايي، دوره عقد و… اطلاق شود.
در قانون دوره نامزدي به معناي دوره آشنايي است. دورهاي كه تعهدي بين طرفين وجود ندارد و هيچ گونه عقد ازدواجي بين آنها وجود ندارد. در اين دوره كه به جهت آشناييهاي اوليه صورت ميگيرد ممكن است قول و قرارهاي مختلفي بين طرفين گذاشته شود. همچنين دادن وعده ازدواج در دوره نامزدي امر رايجي است. چرا كه اصولا دوران نامزدي با هدف عقد ازدواج طي ميشود. در اين بين گاهي اين دوره منتج به نتيجه ميشود و گاهي نيز نامزدي برهم ميخورد و ارتباط طرفين خاتمه پيدا ميكند.
وعده ازدواج از لحاظ حقوقي چه آثاري دارد؟
در قانون هر گونه وعده از دواج اعتبار حقوقي ندارد. همين طور است ساير وعدههايي كه در مورد خريد و فروش يا ساير عقود طرفين به يكديگر ميدهند. در حقيقت اگر يكي از طرفين به ديگري قول ازدواج دهد اما به دلايلي غير از تدليس يعني فريب طرف مقابل، با او ازدواج نكند، در اين حالت مسئوليتي نسبت به طرف مقابل ندارد.
حتي اگر عقد موقت كه در عرف به نام صيغه محرميت شناخته ميشود، بين طرفين جاري شده باشد ولي با انقضاي مدت رابطه طرفين خاتمه پيدا كند، در اين مورد نيز وعده ازدواج دائم هيچ گونه مسئوليتي براي وعده دهنده ندارد.
وعده ازدواج در قانون
به گفته وكيل خانواده، قانون مدني مباحث مربوط به حقوق خانواده از جمله ازدواج را مورد توجه قرار داده است. در اين زمينه، ماده ۱۰۳۵ قانون مدني در رابطه با وعده ازدواج مقرر ميدارد:
«وعده ازدواج، ايجاد عُلقه زوجيت نميكند، اگر چه تمام يا قسمتي از مهريه كه بين طرفين براي موقع ازدواج مقرر شده، پرداخته شده باشد. بنابراين، هر يك از زن و مرد، مادام كه عقد نكاح جاري نشده است، ميتوانند از ازدواج، امتناع كند و طرف ديگر نميتواند به هيچ وجه، او را مجبور به ازدواج كند يا به دليل امتناع از وصلت، مطالبه خسارتي كند.»
اثبات خسارت در وعده ازدواج
اگر وعده ازدواج منجر به ازدواج نشود، هر يك از طرفين كه مدعي بروز خسارت در اين مورد باشند، بايد مدارك و ادله خود را ضمن ارائه دادخواست به دادگاه ارائه نمايند. در واقع ايجاد مسئوليت براي يك طرف به موجب تقصير است و مدعي اگر بتواند تقصير طرف مقابل را ثابت كند، ميتواند به موجب آن مطالبه خسارت نمايد.
چرا كه با وجود الزام آور نبودن وعده ازدواج بايد اين اصل را هم در نظر داشت كه طبق اصل 40 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، «هيچكس نميتواند اعمال حق خويش را وسيله اضرار به غير يا تجاوز به منافع عمومي قرار دهد.» اين بدان معنا است كه اگر يكي از طرفين بدون دليل موجه نامزدي را بر هم زند، داراي مسئوليت در جبران خسارت خواهد بود. در صورتي كه دليل موجه براي اين كار وجود داشته باشد، مسئوليت منتفي است اما همچنان نبايد موجب خسارت شود.
چه خساراتي قابل مطالبه است؟
يكي از مواردي كه اصولا در زمان بر هم خوردن عقد ازدواج مطرح ميشود، بازگرداندن هداياي دو طرف است. اين هدايا دو دسته هستند، دسته اول هدايايي كه بنا بر عرف و عادت مصرفي هستند و با مصرف از بين ميروند و نگه داشتن آنها عادتا امكان پذير نيست، مانند گل و …، دسته دوم هداياي هستند كه مصرفي اند ولي با مصرف اصل آنها باقي ميماند، مانند حلقه نامزدي، لباس، كفش و … .
در مورد اول گيرنده هدايا الزامي به بازگرداندن اين گونه هدايا ندارد. در حالي كه در مورد دوم ملزم است هدايا را بازگرداند و در صورت تلف يا مفقود شدن، مثل يا قيمت آن را بپردازد.
اين دسته از هدايا از جمله خساراتي هستند كه توسط طرفين مطالبه ميشوند و بايد پرداخت شوند. در اين بين اگر هزينههايي از سوي يكي از طرفين انجام شده باشد و به نحوه متعارف نباشد، مدعي ميتواند با اثبات اين گونه هزينههاي، آنها را نيز مطالبه نمايد.
وكيل خانواده در توضيح وعده ازدواج
ازدواج به عنوان يكي از مهمترين اموري كه همه ما با آن مواجه ميشويم اهميت زيادي دارد. از اين رو آگاهي كافي از مسائل قانوني آن به شما امكان اخذ تصميم عاقلانه و درست را ميدهد. اين امر جز با مشورت با وكيل خانواده كه داراي اطلاع و تجربه كافي در اين امور است، ميسر نميشود. ضمن اينكه در صورت بروز هر گونه مشكل ميتواند راهكارهاي قانوني را در اختيار شما قرار دهد.